Każdy ma swoją piwnicę – recenzja filmu „W piwnicy” (2014) reż. Ulrich Seidl

Poddasze reprezentuje superego, parter ego, a piwnica sferę id. W psychoanalizie Freudowską teorię struktury osobowości często porównuje się do pięter domu. Tę metaforę wykorzystuje m.in. znany słoweński filozof Sławoj Żiżek w jednej ze scen Z-boczonej historii kina, dokumencie poświęconym interpretacjom klasycznych dzieł filmowych z perspektywy psychoanalizy. Austriacki reżyser Ulrich Seidl w swoim najnowszym filmie zagląda do piwnic swoich rodaków, a wraz z tym obnaża ich lęki, obsesje i pragnienia.

źródło:http://www.filmweb.pl/film/W+piwnicy-2014-718796/photos/591174

Na granicy kontrowersji

Wśród Austriaków po wyjściu na jaw mrożącej krew w żyłach sprawy Josefa Fritzla piwnice budzą niepokojące skojarzenia. Zatem co jeszcze ludzie ukrywają w piwnicach? Z jakich powodów? Ulrich Seidl uchylił rąbka tajemnicy.

źródło: http://diepresse.com/home/kultur/film/3843748/Seidl-mit-Im-Keller-beim-Filmfestival-Venedig

Dokument składa się z kilkunastu epizodów przeplatających się ze sobą. Przedstawia nieco ekscentrycznych bohaterów i piwnice, które stanowią ich przestrzenie prywatne, dokąd uciekają przed światem. Tak też widz poznaje między innymi zwolenników praktyk BDSM, dla których piwnica jest przestrzenią dla seksualnej gry; muzykalnego wyznawcę fŭhrera; kłusownika gromadzącego wszystkie możliwe gatunki preparowanych zwierząt; miłośnika opery i broni palnej; kobietę, która przelewa swój instynkt macierzyński na lalkę łudząco podobną do noworodka. Reżyser przede wszystkim skupił się na przedstawieniu tych bohaterów, których „pasje” znajdują się na granicy akceptacji społecznej. Jednak mimo swoich osobliwych zamiłowań bohaterowie mówią o sobie niezwykle swobodnie, tak, że nie ma się poczucia obcowania z czymś kontrowersyjnym. 

źródło: http://im-keller.at/galerie/

W klatce

Na uwagę zasługują charakterystyczne dla austriackiego reżysera oszczędne kompozycje kadrów. W jednej scenie pewna bohaterka, amatorka praktyk BDSM, zostaje zamknięta w ciasnej klatce, w której z trudem może się poruszyć. Ta scena dobrze oddaje specyfikę kadrów, z których składa się film W piwnicy. Są to minimalistyczne, ciasne, symetryczne kompozycje. Długie, statyczne ujęcia przedstawiają bohaterów, u których są widoczne mankamenty ich wyglądu: za ciasne ubrania, bladość skóry, nadwaga lub niedowaga. Oglądanie dokumentu Ulricha Seidla trochę przypomina zwiedzanie muzeum osobliwości. Starannie skomponowane kadry przedstawiające ludzi, których wygląd odbiega od kanonów piękna, daje efekt groteski, ale zarazem w tym połączeniu jest coś hipnotyzującego. 

źródło: http://im-keller.at/wp-content/uploads/2014/08/imkeller_04.jpg

Na zakończenie

Być może niesłusznie reżyser przedstawił przede wszystkim sylwetki tych osób, których poglądy, działania i upodobania znajdują się na granicy przyzwolenia społecznego. To, co uderzające i inne można dostrzec w pozornie zwyczajnych zachowaniach. Nie jest to także film wyłącznie o Austriakach. W końcu każdy ma swoją piwnicę – mniej lub bardziej osobliwą kryjówkę przed światem. W tej kryjówce może się znaleźć wszystko i to wydaje się najbardziej niepokojące.

tytuł: W piwnicy (Im Keller)

źródło: http://im-keller.at/wp-content/uploads/2014/09/Im-Keller_Plakat.jpg

reżyseria: Ulrich Seidl

gatunek: dokumentalny

produkcja: Austria

premiera: 2014 rok 

(premiera w Polsce: 2015 rok)